İnme nedir?
İnme beynin bir bölgesinin oksijen ve şeker ihtiyacını sağlayan kan akımının aniden kesintiye uğramasıyla, bazen de beyin dokusu içine kanama ile ortaya çıkar. Sonuçta beyin hücrelerinde geçici veya kalıcı bir hasar oluşur. Hücrelerde kalıcı hasar oluştuğu takdirde, bu hücreler tarafından kontrol edilen vücut bölgesinde kalıcı fonksiyon kaybı ortaya çıkabilir. Örneğin beynin sağ tarafında hasara yol açan inme, sol kol ve bacakta güçsüzlüğe neden olur.
İnme nasıl tanınır?
Aşağıdaki şekillerde özetlendiği gibi; ani olarak gelişen ağızda kayma, kol ve/veya bacaklarda güçsüzlük, konuşma bozukluğu, denge kaybı, bir veya iki gözde görme kaybı hastanın inme geçirdiğini düşündürür. Böyle bir durumda derhal 112 aranmalıdır.
İnmenin acil tedavisi
Beyin kanaması nedenli inme geçiren hastaların tedavisi yoğun bakımda yakın takip, tansiyon kontrolü, gerekirse anti-ödem tedavisi ve nadiren cerrahi müdahaleden oluşmaktadır. Damar tıkanmasına bağlı inme geçiren hastalarda ise acilen tedaviye başlanması hayati önem taşımaktadır, çünkü bu hastalar “İnme Merkezleri”nde veya daha sık kullanılan adıyla “İnme Üniteleri”nde erken müdahale ile tamamen düzelebilmektedir.
Damar tıkanmasına bağlı inmenin acil tedavisinde “intravenöz trombolitik tedavi” ve “endovasküler tedavi” yer almaktadır.
“İntravenöz trombolitik tedavi”; inme belirtileri başladıktan sonra en geç ilk 4.5 saat içinde yapılabilen damar yolu ile pıhtı eritici ilaç uygulamasıdır. İdeali mümkün olan en kısa süre içinde yapılmasıdır. Bu tedavi pıhtıyı çözerek kan akışının hızlı ve etkin bir şekilde düzelmesine dolayısı ile felcin düzelmesine yardımcı olur. Ancak “intravenöz trombolitik tedavi”, eğer tıkanan büyük bir damar ise, onu açmak için yeterli olmayabilir. Bu yüzden büyük damar tıkanıklıklarında “intravenöz trombolitik tedavi” ile birlikte “endovasküler tedavi” de uygulanmalıdır.
“Endovasküler tedavi” şu şekilde özetlenebilir: Anjiyografik yöntemle kasıktan ince ve esnek bir kateterle atardamarın içine girilir, burada beyni besleyen damarlara doğru ilerlenerek felce neden olan tıkalı damara ve onu tıkayan pıhtıya ulaşılır. Damarı tıkayan pıhtı damarın içinden özel geniş çaplı kataterlerle emilerek (aspirasyon) veya özel geriye çekilebilir stentler ile tutulup damar içinden çıkarılır.
“Endovasküler tedavi” inme belirtileri başladıktan sonra ilk 6 saat içinde uygulanmaktadır ancak seçilmiş hastalarda 24 saate kadar uygulanabilmesi ve olumlu sonuçlar alınması mümkündür.
İnme belirtileri başladıktan sonra 4.5 saat geçmiş olan hastalarda veya çeşitli durumların varlığında (istendiği ölçüde düşürülemeyen tansiyon, daha önceden bazı kan sulandırıcıların kullanımı, v.s) “intravenöz trombolitik tedavi” uygulanamamaktadır. Böyle durumların varlığında, eğer hastada büyük bir damar tıkanıklığı tespit edilmişse, hastanın derhal “endovasküler tedavi” uygulanabilen bir merkeze ulaştırılması gerekmektedir.
Kimler inme geçirmeye daha yatkındır?
Atherosklerozlular
Kontrolsüz diyabet hastaları
Yüksek tansiyonlular
Yüksek kolesterolü olanlar
Sigara içenler
Geçici iskemik atak geçirenler
Kalp hastalığı bulunanlar
"Carotis" arterinde hastalık olanlar
İnmeden nasıl korunulur?
Doktorunuzla bu konuda görüşmeli ve tavsiyelerine uymalısınız. Bunun dışında alabileceğiniz diğer önlemler şöyledir:
Kan basıncınızı kontrol altında tutunuz.
Aşırı yağlı ve kolesterollü gıdalardan kaçınınız.
Diyabet hastasıysanız kan şekerinizi iyi takip ediniz.
Alkolü azaltınız.
Sigara içmeyiniz.
Sağlıklı ve keyifli bir yaşam dileklerimizle.